Σελίδες


Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

Τσουρτούγουζους Κιουμούς Μα(ν)τέν



Ιστορικά στοιχεία


Κιουμούς ματέν στα Τούρκικα σημαίνει (μεταλλείο Αργύρου). Είναι μια περιοχή 30 χιλ. Δυτ. της Μερζιφούντας που ονομάστηκε έτσι από τους Τούρκους επειδή ήταν πλούσια σε Άργυλο. Οι έλληνες μεταλλωρύχοι που μετοίκισαν εκεί την ονόμασαν στα Μεταλλεία του Σιμ. Τα μεταλλεία λειτούργησαν για 70 -75 χρόνια όταν η λειτουργία τους κατέστη προβληματική επειδή δεν υπήρχε καύσιμη πρώτη ύλη, οπότε οι κάτοικοι της άρχισαν να ασχολούνται με την γεωργία την κτηνοτροφία το εμπόριο κ.λ.π (Δυτ. Πόντος, Σάββας Καλεντερίδης).

Λαογραφικά στοιχεία

Χορός είναι δεξιόστροφος χορεύεται σε κλειστό κύκλο, έχει 10 βήματα αυτά του Τίκ Διπλόν στην αργή του μορφή ενώ στην γρήγορη μορφή έχει τα 10 βήματα και το κινητικό μοτίβο του Τίκ Τόνιας με την διαφορά ότι το πάτημα προς το κέντρο του κύκλου δεν γίνεται με το δεξί πόδι αλλά και με τα δύο και εκτελείται σαν πάτημα-χτύπημα-κάμψη γονάτων και μετά ακολουθεί: α) το κλασικό τριαράκι της Τόνιας ή β) επαναλαμβάνεται το ίδιο κινητικό μοτίβο πάτημα-χτύπημα-κάμψη γονάτων προς την νοητή περιφέρεια της αρχικής θέσης.

Βήμα

Αργή μορφή: πάτημα δεξιού ποδιού λοξά δεξιά προς το κέντρο με κίνηση των χεριών προς τα πίσω (1ο βήμα) πάτημα αριστερού ποδιού πίσω από το δεξί με ταυτόχρονη κίνηση των χεριών προς τα εμπρός (2ο βήμα) πάτημα δεξιού ποδιού προς την νοητή περιφέρεια του κύκλου και κίνηση των χεριών προς τα πίσω (3ο βήμα) και (4ο βήμα) κλείσιμο αριστερού δίπλα στο δεξί με κίνηση των χεριών προς τα εμπρός. Πάτημα αριστερού στην διάσταση αριστερά με κίνηση χεριών προς τα πίσω (5ο βήμα) και (6ο βήμα) κλείσιμο με το δεξί δίπλα στο αριστερό και κίνηση των χεριών προς τα εμπρός, πάτημα δεξιού στην διάσταση δεξιά με κίνηση χεριών προς τα πίσω κλείσιμο με το αριστερό και αιώρηση χεριών προς τα εμπρός (βήματα 7 και 8)πάτημα αριστερού αριστερά και κίνηση χεριών προς τα πίσω και κλείσιμο δεξιού δίπλα στο αριστερό με κίνηση χεριών προς τα εμπρός (βήματα 9 και 10).

Γρήγορη μορφή: πάτημα-χτύπημα και των δύο ποδιών με κάμψη γονάτων προς το κέντρο του κύκλου με ταυτόχρονη κίνηση των χεριών προς τα πίσω (1ο βήμα) αναπήδηση στο αριστερό προς τα πίσω δηλαδή προς την νοητή περιφέρεια του κύκλου με λυγισμένο το δεξί κίνηση των χεριών προς τα εμπρός (2ο βήμα) και προσγείωση σε δεξιό τριαράκι (3ο& 4ο βήμα) με κάμψη γονάτων και αιώρηση των χεριών (πίσω-εμπρός-πίσω) ή σε πάτημα-χτύπημα και των δύο ποδιών με κίνηση χεριών μόνο πίσω αριστερό τριαράκι στην διάσταση με αιώρηση των χεριών (εμπρός-πίσω-εμπρός) (βήματα 5ο & 6ο), δεξιό τριαράκι στη διάσταση με κίνηση των χεριών (πίσω-εμπρός-πίσω) (βήματα 7ο & 8ο) και τριαράκι προς το μέσον του κύκλου με κίνηση των χεριών (εμπρός-πίσω-εμπρός) (βήματα 9 και 10).

Επιμέλεια: κ.Σιδηρόπουλος - κ.Κοκοβίδης

2 σχόλια:

  1. Από όσα γνωρίζω από τις καταγραφές που έχω κάνει το Τσουρτούγουζους έχει ουσιαστικά μόνο γρήγορη μορφή όπως αυτή περιγράφεται παραπάνω με τη διαφορά ότι χορεύεται πάντα σε κλειστό κύκλο. Όταν υπάρχει πιο αργή μουσική είναι διότι οι χορεφτες συγγλινουν για να κλεισουν τον κυκλο κάνοντας όμως μόνο τα τριαράκια δεξιά - αριστερά και μαλιστα σχεδόν πάντα μετά τον χορό Τερς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αναστάσιος ΚοκοβίδηςΚυριακή, 22 Μαΐου, 2011

    Σε σχέση με τα σχόλιά σας… Τον Χορό έδειξε στο Ν. Ζουρνατζίδη ο Ελευθεριάδης Ελευθέριος γεννημένος το 1932 στην Μακεδονία. Είναι Πόντιος β΄ γενιάς με καταγωγή από το Κιουμούς Μα(ν)τέν και στο υλικό των DVD αναγνωρίζεται εύκολα η αργή και η γρήγορη μορφή (Τίκ Διπλό για την αργή και Το(ν)γιαλίδικο στην γρήγορη μορφή). Πέρα από αυτό, στον Εύξεινο Πόντο όλοι οι χοροί ήταν αυτοτελείς. Άρχιζαν και τελείωναν χορεύοντας έναν χορό κάθε φορά, μετά μπορεί να ξεκινούσε κάποιος άλλος ή τον χόρευαν για πολλές ώρες όπως γίνεται εξάλλου και σήμερα με τους Πόντιους της Τουρκίας. Οι χορευτικές ενότητες είναι δημιούργημα Ελληνικό και άρχισε να εφαρμόζεται μετά το 1993. Όποιοι χοροί χορεύονταν πριν ήταν αυτοτελείς, το δε Τσουρτούγουζους χορεύονταν μετά από το Τίκ Τό(ν)γιας το γνωστό Το(ν)γιαλίδικον όταν ήθελαν να παρουσιάσουν για παράδειγμα μια ενότητα αυτή των ΤΙΚ (Μονό, Διπλό, Κουσερά, Τό(ν)για, Τσουρτούγουζους, Τρομαχτό) και επαναλαμβάνω ότι βόλευε περισσότερο για τις παραστάσεις γι αυτό έγιναν και γίνονται χορογραφικές παρεμβάσεις σε πιο σημείο θα αλλάξει ο σκοπός για να ξεκινήσει χωρίς διακοπή ο επόμενος χορός, πώς πρέπει να είναι στημένοι οι χορευτές, που και πως θα κατέβουν τα χέρια κ.λ.π. Προφανώς εσείς τον χορεύατε πάντα μετά το Τέρς επειδή παρουσιάζατε χορούς της περιοχής Κιουμούς Μα(ν)τέν και όχι την ενότητα των ΤΙΚ που κάνουν συνήθως τα περισσότερα Χορευτικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή