Σελίδες


Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2012

Η κυρά Σαρακοστή



Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι η αρχαιότερη από τις μεγάλες νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας.Καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα.Αρχικά διαρκούσε έξι εβδομάδες ενώ αργότερα προστέθηκε και η έβδομη εβδομάδα και ονομάζεται έτσι γιατί περιλαμβάνει ακριβώς σαράντα ημέρες δηλ. από την Καθαρή Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου.

Μεγάλη ονομάζεται όχι για τη μεγάλη διάρκειά της αλλά για τη σημασία της που γίνεται σε ανάμνηση των Παθών του Χριστού και αποτελεί την προετοιμασία των πιστών για τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα.

Σαρακοστή λέμε τις 40 μέρες πριν από την Κυριακή του Πάσχα. Από πολύ παλιά υπάρχει η συνήθεια να νηστεύουμε, για να μιμηθούμε τη νηστεία που έκανε ο Χριστός στην έρημο. Η Σαρακοστή περνά αργά γι’ αυτούς που νηστεύουν , ιδίως τις τελευταίες μέρες.

Έτσι, επειδή παλιά δεν είχαν τα σημερινά ημερολόγια για να μετρούν το πέρασμα της νηστείας, έφτιαχναν ένα μετρητάρι. Έπαιρναν δηλαδή ένα χαρτί και ζωγράφιζαν τη Σαρακοστή σαν μια καλόγρια, την κυρά –Σαρακοστή. Δεν της έβαζαν στόμα γιατί αντιπροσώπευε τη νηστεία.
Τα χέρια της ήταν σταυρωμένα από τις πολλές προσευχές. Και είχε εφτά πόδια, ένα για κάθε βδομάδα της Σαρακοστής. Με το ψαλίδι κόβανε την κυρά Σαρακοστή και την κρεμούσαν στον τοίχο. Κάθε Σάββατο της έκοβαν ένα πόδι.
Το τελευταίο πόδι το κόβανε το Μεγάλο Σάββατο και το βάζανε μέσα σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε πίστευαν πως θα ήταν καλότυχος. Αλλού την έκαναν και πάνινη την “κυρά Σαρακοστή” τους και τη γέμιζαν με πούπουλα.

Στον Πόντο έπαιρναν μια πατάτα ψημένη ή ένα κρεμμύδι, έμπηγαν 7 φτερά κότας, το έδεναν στο ταβάνι και κρεμόταν όλη τη Σαρακοστή. Κάθε βδομάδα έβγαζαν και ένα φτερό. Ο “κουκουράς”, έτσι το έλεγαν, ήταν ο φόβος των παιδιών.

Η κυρά Σαρακοστή

Την κυρά Σαρακοστή
που’ ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν
με αλεύρι και νερό.

Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.

Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν ένα τη βδομάδα
μέχρι να ρθει η Πασχαλιά.

Η ΣΥΝΤΑΓΗ

- Μισό κιλό αλεύρι
- Μισό φλιτζάνι νερό
- Μια κουταλιά σούπας αλάτι
- Έναν πλάστη
- Ένα μεγάλο ταψί
- Λίγο λάδι να αλείψουμε το ταψί

1. Παίρνουμε ένα βαθύ μπολ και βάζουμε το αλεύρι και το αλάτι σχηματίζοντας ένα βουναλάκι.

2. Στη μέση κάνουμε μια μικρή λακκουβίτσα κι εκεί αρχίζουμε να ρίχνουμε σιγά σιγά το νερό. Προσοχή, δε βάζουμε το νερό όλο μαζί! Ταυτοχρόνως ζυμώνουμε. Θα βάλουμε μόνο όσο νερό χρειάζεται για να γίνει η ζύμη εύπλαστη και μαλακή.

3. Ζυμώνουμε, ζυμώνουμε μέχρι η ζύμη να γίνει λεία και ομοιόμορφη.

4. Απλώνουμε το ζυμάρι με τη βοήθεια του πλάστη και σχηματίζουμε την κυρα-Σαρακοστή.

5. Μ' ένα μαχαίρι χαράζουμε τα μάτια, τη μύτη και κόβουμε τα ποδαράκια. Με μια οδοντογλυφίδα κάνουμε μια τρύπα στο κεφάλι για να την κρεμάσουμε στο τέλος. Να θυμάστε: η κυρα-Σαρακοστή δεν έχει στόμα, γιατί δεν τρώει ούτε μιλάει, παρά μόνο προσεύχεται! Όσο για τα ποδαράκια της, προσοχή! Να είναι επτά! Ούτε περισσότερα ούτε λιγότερα.

6. Παίρνουμε ένα ταψί και το αλείφουμε με λίγο λάδι. Τοποθετούμε μέσα τη «Σαρακοστή».

7. Ζεσταίνουμε το φούρνο στους διακόσιους βαθμούς και ψήνουμε την κυρα-Σαρακοστή μας για σαράντα με εξήντα λεπτά μέχρι να ξεροψηθεί και να σκληρύνει. Όταν κρυώσει, τη βγάζουμε προσεκτικά και την κρεμάμε στην κουζίνα.

Να θυμάστε:

η κυρα-Σαρακοστή δεν έχει στόμα, γιατί δεν τρώει ούτε μιλάει, παρά μόνο προσεύχεται!
Όσο για τα ποδαράκια της, προσοχή! Να είναι επτά! Ούτε περισσότερα ούτε λιγότερα.

πηγή

Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2012

Kαραγκούνα



Ένας από τους κυριότερους χορούς της Θεσσαλίας, που χορεύεται όμως και σε άλλες περιοχές. Το τραγούδι της καραγκούνας είναι μια αναφορά κι ένας θαυμασμός στην αρχοντική καραγκούνικη γυναικεία φορεσιά, η οποία μαζί μ αυτή της σαρακατσάνας, αποτέλεσαν θέματα μελέτης και έρευνας

πηγή

Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 2012

Χοροί και τραγούδια από την τελετουργία του γάμου

Παράσταση του Λυκείου Ελληνίδων με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια από την τελετή του γάμου. Στη σκηνή, συγκρότημα χορευτών παρουσιάζει δραματοποιημένα τα παραδοσιακά έθιμα του γάμου.
 

Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 2012

"Ο μισεμός"

Πρόκειται για πολιτιστική σειρά που παρουσιάζει τη μουσικοχορευτική παράσταση του ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ στο ΩΔΕΙΟ ΗΡΩΔΟΥ του ΑΤΤΙΚΟΥ. Ο ηθοποιός ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΓΝΑΔΗΣ με άλλους ηθοποιούς και χορευτές και τη συνοδεία συγκροτήματος, απαγγέλλει δημοτικά τραγούδια με θέμα την ξενιτιά. Παράλληλα, συγκροτήματα με τοπικές ενδυμασίες χορεύουν και τραγουδούν εκτελώντας ποικίλα σκηνοθετικά ευρήματα που σε συνδυασμό με το φόντο του ΑΡΧΑΙΟΥ ΩΔΕΙΟΥ χαρίζουν στους θεατές μία αξέχαστη εμπειρία αισθητικής απόλαυσης.

Η παράσταση από το αρχείο της ΕΡΤ 

Τραγούδια και χοροί στον κύκλο της ζωής

Σε αυτή την εκπομπή η χορευτική ομάδα του Λυκείου Ελληνίδων παρουσιάζει μια μουσικοχορευτική παράσταση, εμπνευσμένη από τις διάφορες πτυχές του κύκλου της ζωής. Ξεκιινά με την αναπαράσταση εθίμων σχετικών με τη γέννηση, τη βάπτιση και την εξέλιξη ενός μικρού παιδιού. Στη συνέχεια, μικρά παιδιά παίζουν παιχνίδια που μετρούν πολλά χρόνια ζωής και προέρχονται από παλιότερες εποχές. Παράλληλα, αναβιώνουν έθιμα του γάμου αλλά και από τη θρησκευτική παράδοση. Σε όλη τη διάρκεια της παράστασης παρακολουθούμε αντιπροσωπευτικούς παραδοσιακούς χορούς από διαφορετικές περιοχές, οι οποίοι συνοδεύονται από τα ανάλογα μουσικά όργανα και τις ανάλογες φορεσιές ενώ ακούγονται και δημοτικά τραγούδια. Με όλη αυτή την προσπάθεια το Λύκειο Ελληνίδων καταφέρνει να διασώσει τις παραδόσεις και τα έθιμα του λαού μας.

Η παράσταση από το αρχείο της ΕΡΤ:



Το Λύκειο των Ελληνίδων παρουσιάζει στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού μουσικοχορευτική παράσταση εμπνευσμένη από τις διάφορες πτυχές του κύκλου της ζωής. Πιο συγκεκριμένα το β’ μέρος της παράστασης ξεκινά με τραγούδια και χορούς του Πάσχα από τα Γρεβενά, τη Σαλαμίνα και την Πιερία. Ακολουθούν τραγούδια και χοροί από την Κάλυμνο και αλλού, που αποτυπώνουν τη χαρά αλλά και την πίκρα της καθημερινότητας, καθώς καλύπτουν όλο το φάσμα του κύκλου της ζωής, από τη γέννα και το νανούρισμα, μέχρι τον θάνατο και το μοιρολόι.

Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2012

"Θάλασσα" - τραγούδια και χοροί με το Λύκειο των Ελληνίδων

Στο πλαίσιο της εκπομπής ΘΑΛΑΣΣΑ παρουσιάζεται η σημαντικότητα του στοιχείου της θάλασσας για την εξέλιξη και την ανάπτυξη του πολιτισμού. Το ΛΥΚΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ παρουσιάζει ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια από τη νησιωτική Ελλάδα και την περιοχή του ΠΟΝΤΟΥ. Επίσης, ακούγονται αποσπάσματα από τη ΓΕΝΕΣΗ, την ΟΔΥΣΣΕΙΑ, το μυθιστόρημα «ΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΛΩΡΗΣ» του ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑ και από τις «ΩΔΕΣ» του ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΛΒΟΥ.

 Η παράσταση από το αρχείο της ΕΡΤ:

μέρος α

μέρος β

 Κατά τη διάρκεια της παράστασης παρακολουθούμε την ερμηνεία παραδοσιακών νησιώτικων τραγουδιών με τη συνοδεία χορευτικών συγκροτημάτων. Χορωδίες παιδιών και νέων ερμηνεύουν συμμετέχοντας σε δρώμενα σχετικά με τη θάλασσα και τη ζωή γύρω από αυτήν. Εναλλάσσονται πλάνα με τη θάλασσα, τους γλάρους, ψαράδες και ναυτικούς.

Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2012

Βράκα, ανδρική ενδυμασία Κρήτης


Βράκα, ανδρική ενδυμασία Κρήτης 19ος - 20ός αι. Αθήνα, Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, Α. Μ. 3999

Η ανδρική φορεσιά της Κρήτης φτιάχνεται ολόκληρη από μπλε τσόχα. Έχει τη γενική ονομασία βράκα από το ομώνυμο είδος περισκελίδας. Έχει λευκό πουκάμισο και σώβρακο. Στο κορμί έχει το γιλέκι και το μιντάνι (είδη ζακέτων). Έχει ζωνάρι έως οκτώ μέτρα μήκος, όπου μπήγεται το ασημένιο μαχαίρι, ο μπασαλής. Μοναδικό της στολίδι είναι το κιουστέκι, η ασημένια αλυσίδα από την οποία κρέμεται το ρολόι. Στα πόδια φορούν τα στιβάλια, μαύρες ή λευκές μπότες. Το κεφάλι τυλίγεται με διχτυωτό μαύρο μαντήλι με κρόσσια που κρέμονται στο μέτωπο. Τη φορεσιά συμπληρώνει κάπα από μπλε τσόχα με κόκκινη επένδυση και πολύχρωμα κεντήματα.
μεγέθυνση

πηγή:  http://www.europeana.eu/portal/record/08540/C31B47AF17D9BEDEB20E1A9372354A2AB4F99A54.html?start=4