Γυναικείες παραδοσιακές φορεσιές των Μεγάρων

Στα Μέγαρα υπάρχουν δυο είδη γυναικείων κουστουμιών. Είναι ο ''Καπλαμάς'' και το λεγόμενο ''φουστάνι''.

κατιφένιο ζιπούνι

  Ο καπλαμάς ήταν ενα ημιεπίσημο γυναικείο ένδυμα, ενω το φουστάνι ήταν το επίσημό τους.Το ύφασμα του καπλαμά ήταν χοντρό και το ύφαιναν οι ίδιες οι Μεγαρίτισσες. Απο τον αργαλειό έβγαινε άσπρο αλλά μετά το έδιναν στον ''Μπογιατζή'' και το επεξεργαζόταν και το έβαφε με μπακάμι τη φλούδα δηλαδή κάποιου δένδρου ή με βελανίδι και του έδινε χρώμα μπλέ σκούρο. Έπειτα το κοπάναγε πάνω σε στρογγυλό μάρμαρο με τον ξύλινο κόπανο. Έτσι το ύφασμα αποκτούσε σκληράδα και γυαλάδα.
Απο δώ βγήκε και η παροιμία:'' Τα μυαλα σου και μια λίρα και του μπογιατζή ο κόπανος''. Τέτοιος τεχνίτης ήταν στην Κούλουρη ο Ευάγγελος Δουμένης σύγγαμπρος του δασκάλου μου στο βιολί Ευάγγελου Κουτσούκου.
  Πολλές φορές μετά το μάθημα πήγαινα στο εργαστήρι του μπογιατζή κι έβλεπα την επεξεργασία του υφάσματος. Είχαμε και στα Μέγαρα κάποιον μπογιατζή τον Καπιτόρη που ήταν εξίσου καλός. Κι αυτός Κουλουριώτης που έμενε μόνιμα στα Μέγαρα, αλλά δεν προλάβαινε να επεξεργάζεται όλα τα υφάσματα των Μεγάρων γι΄αυτό έρχονταν μπογιατζήδες κι απο την Κούλουρη.
  Απο το ύφασμα του καπλαμά οι γυναίκες κρατούσαν μερικά κομμάτια πριν το δώσουν στον μπογιατζή και με αυτά έφτιαχναν τα ανδρικά κουστούμια. Ο καπλαμάς ήταν λοιπόν ήταν ένα φόρεμα σαν ρόμπα, μακρύς μέχρι τον αστράγαλο, μπροστά ανοιχτός, με μακριά μανίκια κι ενα μεγάλο άνοιγμα στο στήθος, και κούμπωνε με μια μεγάλη κόπιτσα στη μέση. Τα μανίκια είχαν γύρισμα ντουμπλάρισμένο κι ένα γύρο με χρυσό γαιτάνι. Το ίδιο γαιτάνι αλλά φαρδύτερο ήταν ένα γύρο στους ώμους.

Το έθιμο του Μάη σε πίνακα

  Την μια πλευρά την έπαιρναν απο μπροστά και την καρφίτσωναν στο πίσω μέρος που ήταν ντουμπλαρισμένο με ωραίο χασέ και γύρω κόκκινο ύφασμα φάρδους 5-6 εκατοστά. Μπροστά φορούσαν μαι ωραία ποδιά και στο στήθος μια κεντητή τραχηλιά που έδεναν στο λαιμό. Πάνω απο την ποδιά φορούσαν τη ''ζώστρα'', ενα ζωνάρι διπλωμένο στα δυο που τριγύριζε 3-4 φορές στη μέση. Το ζωνάρι αυτό το χρησιμοποιούσαν και για τσέπες. Στο κεφάλι φορούσαν ένα κλαρωτό μαντήλι τη λεγόμενη μαντήλα που άφηνε ανοιχτό στο πίσω μέρος το κεφάλι για να πέφτουν ελαύθερα τα καλοχτενισμένα σε κοτσίδες μαλλιά των γυναικών που πολλές φορές έφταναν μέχρι τον αστράγαλο δεμένες με φιόγκους πλεγμένους μαζί με τις κοτσίδες. Ήταν τα λεγόμενα πισκούλια. Το κουστούμι συμπληρωνόταν με  γόβες και λευκές κάλτσες.
  Στο στήθος φορούσαν σταυρό και λίγα φλουριά χρυσά ή ψεύτικα ή και παράδες (τουρκικά ασημένια νομίσματα)


ο καπλαμάς

  Το δεύτερο γυναικείο κουστούμι ήταν το φουστάνι περισσότερο σοβαρό και επίσημο που το φορούσαν και σαν νυφικό. Κόστιζε πολλά λεφτά γιατί είχε πολύ ύφασμα και η εργασία κατασκευής του απαιτούσε μεγάλη δαπάνη. Γινόταν απο καλό χασέ και είχε καταμήκος πλισσέ και κατα φάρδος αλλά πιο φαρδύ. Δεν είχε μανίκια αλλά νωμίτες και κούμπωνε κι αυτό στη μέση. Επάνω φορούσαν ζιπούνι απο ακριβό βελούδο τον κατιφέ που τον κεντούσαν πολλές μέρες. Για αυτό στα Μέγαρα λένε: '' είσαι σήμερα με τα κατιφεδένια σου''.



(ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ - Ιακ. Αναστ. Ηλία)

ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΩΝ: local e-history,gr

πηγή