Σας μεταφέρω απόσπασμα από ένα καταπληκτικό κείμενο του ιστολογίου Σημάδια του Αιγαίου
"Η πρόσκληση για την διημερίδα που θα διοργάνωνε ο Πολιτιστικός – Λαογραφικός Σύλλογος Γυναικών Μυκόνου με θέμα “Μελέτες και έρευνες γιά την Μύκονο στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες” είχε φθάσει στα χέρια μου από τον περασμένο Νοέμβρη και βεβαίως πέταξα τη σκούφια μου. Μέσα στη μιζέρια της Αθήνας, η προοπτική ενός ταξιδιού στην αγαπημένη μου Μύκονο καταχείμωνο, μου ανέβασε το ηθικό. Ο φετεινός χειμώνας θα συμπεριλάμβανε και Μύκονο. Η απάντηση ήταν άμεση και θετική.
...
Σ’ αυτό το υπέροχο ραβαϊσι, είχα και εγω την χαρά και τη τιμή να μιλήσω για τα πανηγύρια του Αιγαίου και της Μυκόνου. Παραθέτω μερικά αποσπάσματα απο τα αγαπημένα μου θέματα :
“Μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα η κοινωνία της Μυκόνου ήταν διαμορφωμένη στη τάξη των πλούσιων κτηματιών, στους εύπορους εμπόρους, στους αγρότες και στους μεροκαματιάρηδες…
Η τουριστική ανάπτυξη μετά τη δεκαετία του 60 έφερε μεγάλες αλλαγές στην κοινωνική οργάνωση του νησιού. Το νησί χάρις την υψηλή αισθητική του τοπίου του και την φιλοξενία, την ανοιχτοσύνη και την ανεκτικότητα των κατοίκων του, έγινε ένας μύθος και ένα απο τα πιό επιθυμητά νησιά της υφηλίου. Οι πολλές ευκαιρίες που παρουσιάσθηκαν, είχαν σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μαζί με τους μεγάλους επιχειρηματίες μια νέα τάξη κατοίκων που ασκούσαν ταυτόχρονα συμπληρωματικά, το επαγγέλμα του αγρότη, του οικοδόμου και του μικροξενοδόχου…
Το άνοιγμα της Μυκονιάτικης κοινωνίας στα νέα επιχειρηματικά δεδομένα, ο κατακλυσμός του νησιού των 10.000 κατοίκων από όλες τις φυλές του πλανήτη , η μετατροπή της υπαίθρου της Μυκόνου σ’ένα τεράστιο οικόπεδο για την κατασκευή των εξοχικών κατοικιών των ευπόρων τάξεων όλου του κόσμου, ήταν φυσικό να αλλάξουν το σύστημα αξιών και τον τρόπο ζωής των Μυκονιατών, όπως έγινε και σε τόσα αλλα μέρη που υπέστησαν το ίδιο πολιτισμικό σοκ.
Στη Μυκονο όμως η αλλαγή αυτή είχε μια ιδιόμορφη διάσταση.
Οι σύγχρονοι Μυκονιάτες, , διατήρησαν ταυτόχρονα, πολύ ζωντανή την ανάγκη να έχουν επαφή με ό,τι έχει απομείνει απ’ αυτό που τους θυμίζει την “παράδοση” και την “συνέχεια” του τοπικού τους πολιτισμού. Είτε από ενοχές για το κακό που έγινε στο νησί, είτε από βιοτική ανάγκη προκειμένου να μην αποκοπούν από τις μνήμες τους, είτε σαν ιδεολόγημα, είτε σαν σύγχρονη επιλογή, οι Μυκονιάτες συμμετέχουν σ’ όλα τα παραδοσιακά τελετουργικά δρώμενα, από τους αποκριάτικους κουκούγερους και τα χοιροσφάγια μέχρι τα πανηγύρια.
Και είναι απίστευτο με πόση ζωτικότητα και χαρά.
Παντού το ίδιο κέφι, το ίδιο γλέντι και η ίδια απαράμιλλη μυκονιάτικη φιλοξενία, που δεν επιτρέπει να φύγει κανείς απο το πανηγύρι ακέραστος…
” εμείς εδώ δεν ήρθαμε να φάμε και να πιούμε
μονό σας πεθυμήσαμε κι ήρθαμε να σας διούμε”
τραγουδά η θρυλική ζυγιά της Μυκόνου, ο Μπαμπέλης και ο Καντενάσιος, με την τσαμπούνα και το τουμπάκι…
Τα πανηγύρια της Μυκόνου δεν διαφέρουν πολύ απ’ αυτά των άλλων νησιών του Αιγαίου. Μέρες πριν κάθε γιορτή οι εκκλησιές ασβεστώνονται, τα μπρούτζινα μανουάλια γυαλίζονται και ντύνονται με τις στολές τους και τις ποδιές τους, ενώ εξωτερικά σημαιοστολίζονται. Την παραμονή μοσχοβαλάνε από τους βασιλικούς και τα λουλούδια ενώ φωταγωγούνται από τα φρεσκοαναμμένα καντήλια και τα κεράκια των πιστών…
Από πλευράς οργανωτικής, στην Μύκονο λόγω κύρους αλλά και οικονομικής άνεσης, δεν υπάρχουν πολυμελείς επιτροπές που να διοργανώνουν το πανηγύρι και να αναλαμβάνουν απο κοινού τα έξοδα. Εδώ κάθε νοικοκύρης κάνει μόνος του το κουμάντο του. Είναι θέμα κύρους να κάμεις μόνος σου το πανηγύρι σου, και να ναι πλούσιο, να πετύχει και νάχει κόσμο και κέφι, αλλά ποτέ να μην υπερβαίνει το μέτρο…
Από πλευράς φαγητού, το ζουμί του κρέατος σε ποτηράκι, που δεν συνηθίζεται σε άλλα νησιά, είναι ένα ποίημα που ανοίγει το πλούσιο τραπέζι καθώς θα ακολουθήσουν το ερίφι γιαχνί, η παραδοσιακή κρεμμυδόπιττα, οι λαχανίδες με το λαρδί, τα ντολμαδάκια, η κοπανιστή, η λούζα και ο μπακαλιάρος σκορδαλιά. Όταν κάποιοι φίλοι ή γειτόνοι στείλουν πεσκέσι στο πανηγύρι κάποιο ερίφι γιά ενίσχυση, τότε ο νοικοκύρης του πανηγυριού τους στέλνει την κεφαλή του ζώου βραστή σε μιά ειδική πιατέλα με τις ευχαριστίες του…
Στις μέρες μας τα πανηγύρια όσο παν και λιγοστεύουν στα νησιά του Αιγαίου. Σ’ ορισμένα απ’ αυτά όπως η Άνδρος, η Σύρος, η Μήλος, η Σάμος, μετά βίας βαστιούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Αλλού πάλι, προσκαλούν δανεικούς μουσικούς από άλλα γειτονικά νησιά για να διασκεδάσουν…
Η Μύκονος διαθέτει απ’ τα περισσότερα και πιό ζωντανά πανηγύρια των Κυκλάδων.
Η Μύκονος δεν έχει ανάγκη να επιστρατεύσει ξένους μουσικούς.
Η Μύκονος έχει τους δικούς της μουσικούς, τις “ζύ’ες” της (ζυγιές, ζευγάρια).
Οι μουσικοί της Μυκόνου, – επι το πλείστον τσαμπουνιέρηδες, και λιγότερο βιολιά και λαγούτα – τρώνε, πίνουν, τραγουδούν και διασκεδάζουν μαζί με τον κόσμο του πανηγυριού. Είναι οι ενορχηστρωτές του γλεντιού, ειναι αυτοί που με τα καλαμπούρια και τα αστεία τους θα δημιουργήσουν το κέφι. Και είναι καλοί διασκεδαστές, γιατί διασκεδάζουν πρώτα αυτοί οι ίδιοι, ανάμεσα στις παρέες τους, τους γνωστούς και τους φίλους τους.
Οι τσαμπουνιέρηδες (σαμπουνιέρηδες στην Μυκονιάτικη διάλεκτο) με την τόσο εκφραστική και δυναμική μουσική, με τις βροντώδεις, συγκλονιστικές και πολλές φορές σπαραχτικές φωνές δεν έχουν καμιά ανάγκη από τα τεχνολογικά βοηθήματα των μεγαφωνικών εγκαταστάσεων. Οι ήχοι και οι μουσικές δημιουργούνται από φυσικά όργανα και μοιάζουν σαν να ξεπηδούν από τα έγκατα της γης, απο τα βάθη των αιώνων. Για αυτό το λόγο οι τσαμπουνιέρηδες εκπροσωπούν κατά τον καλύτερο τρόπο το πνεύμα της λαϊκής παράδοσης, αλλά και της δύναμης της ζωής. Για τον ίδιο λόγο δεν γίνεται “σωστό” πανηγύρι χωρίς αυτούς…
Τα σημαντικά οικογενειακά πανηγύρια της Μυκόνου ξεπερνούν τα πενήντα και ειναι πάντα ανοικτά σε όσους τα επισκεφθούν.
Μόνον όταν θα συναντήσει κανείς εκεί τους Μυκονιάτες να διασκεδάζουν αναμεταξύ τους και με τους προσκαλεσμένους τους, στα πανηγύρια τους, μπορεί να αντιληφθεί από που αντλούν τη δύναμη για να αντιμετωπίζουν με τόση επιτυχία τις σύγχρονες διεθνείς προκλήσεις και να αντιστέκονται τόσο σθεναρά στην πολιτιστική πλημύρα που απειλεί να τους πνίξει”.
Όταν ήλθε η ώρα του αποχαιρετισμού, διοργανωτές, ομιλητές, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και κοινό είχαμε έντονα τα συναισθήματα της ικανοποίησης. Γιατί νοιώθαμε οτι ολάκαιρη η Μύκονος ήταν εκεί. Με την ιστορία της, τον κόσμο της, την εξέλιξή της, τα προβλήματά της, τις αδυναμίες, τους προβληματισμούς της, τις επιτυχίες και τα πανηγύρια της. Αισιόδοξοι και οπλισμένοι από ακόμα μερικές δόσεις αυτογνωσίας και συλλογικότητας.
Απόντες βέβαια, αυτοί που αγαπούν την Μύκονο μόνο για κάποιο αποσπασματικό κομμάτι της, για τις παραλίες της και τα κοσμικά γλέντια της. Αυτοί που ίσως αδιάφορα πούν : “Α, έγινε και μια διημερίδα για την άλλη Μύκονο”, χωρίς δυστυχώς να γνωρίζουν ότι η “άλλη” Μύκονος είναι αυτή η ολόκληρη, που ζει όλο τον χρόνο και αγαπιέται από αυτούς που ξέρουν να την ζουν και να την αγαπούν χειμώνα – καλοκαίρι."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου