Πάσχα στην Κέρκυρα

Aν υπάρχει κάποια περίοδος του χρόνου που αξίζει να βρεθεί κανείς στην Κέρκυρα, αυτή είναι σίγουρα το Πάσχα. Σε καμιά άλλη περιοχή της Ελλάδας, διαβεβαιώνουν οι ντόπιοι, ούτε σε χωριό ούτε σε πόλη, δεν νιώθει κανείς τόσο έντονα την ατμόσφαιρα της γιορτής. Οι πολυάριθμες εκκλησίες του νησιού κάνουν ακόμη πιο θρησκευτικό το κλίμα των ημερών. Μία από αυτές είναι η Παναγία των Ξένων, με εικόνες των Τζάνε, Κουτούζη, Τσαγκαρόλε κ.ά. Απέναντι, η εκκλησία του Αϊ-Γιάννη, κτίσμα του 16ου αιώνα. Εδώ εκκλησιάζονταν ο Καποδίστριας, ο Σολωμός, ο Μάντζαρος και ο Νικηφόρος Θεοτόκης.


Η περίοδος του Πάσχα ξεκινά κι εδώ, όπως παντού, την Κυριακή των Βαΐων. Στις 11 το πρωί γίνεται η λιτάνευση του σεπτού σκηνώματος του αγίου Σπυρίδωνα. Ένα έθιμο που κρατά από το 1630, σε ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από τη φοβερή αρρώστια της πανώλης που το 1629 είχε θερίσει τους Κερκυραίους. Σε αυτήν τη λιτανεία παίρνουν μέρος και οι δεκαπέντε φιλαρμονικές του νησιού.

Τη Μεγάλη Δευτέρα οι δρόμοι μοσχοβολούν από τη φογάτσα (ένα είδος τσουρεκιού στολισμένου με ένα κόκκινο αβγό) και το μαντολάτο. Το απόγευμα στις εκκλησίες ακούγεται το "Ουαί και αλοίμονον, Φαρισαίοι υποκριταί", για να ακολουθήσει την επομένη το υποβλητικό "Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίες περιπεσούσα γυνή". Τη Μεγάλη Τετάρτη γίνεται το ευχέλαιο.

Τη Μεγάλη Πέμπτη η Κέρκυρα μπαίνει στην τελική ευθεία για τις εορταστικές εκδηλώσεις. Στις εκκλησίες ο κόσμος βιώνει με βαθιά κατάνυξη την κορύφωση του θείου δράματος, τη Σταύρωση. Στην Πιάτσα Πίνια και στους δρόμους γύρω από αυτήν, οι μπάντες κάνουν τις τελευταίες πρόβες. Όπως συνηθίζεται, μετά τη λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης γυναίκες όλων των ηλικιών παραμένουν στις εκκλησίες και στολίζουν τον επιτάφιο.

Η περιφορά των επιταφίων ξεκινά νωρίς, προκειμένου οι φιλαρμονικές να τους προλάβουν όλους. Το μεσημέρι, στις 2:30, ξεκινά ο επιτάφιος της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στο Φαληράκι. Στις τέσσερις ξεκινά η πομπή από το ναό του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Φρούριο της πόλης και περνά από τους κεντρικούς δρόμους της Κέρκυρας και το Λιστόν. Καθώς κυλά η ώρα, οι επιτάφιοι πληθαίνουν και στο τέλος πολλοί συναντιούνται σε διάφορα σημεία της πόλης.

Στην περιφορά προπορεύονται ο σταυρός του μαρτυρίου και τα εξαπτέρυγα. Ακολουθούν το κόρο (χορωδία), που ψάλλει το "Αι γενεαί πάσαι", οι σκόλες (μεγάλα τετράπλευρα λάβαρα), τα φλάμπουρα (κατάλοιπα βυζαντινών σημαιών) και τα βενετσιάνικα φανάρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα λάβαρα τα κρατούν πολλές φορές οι "ταμένοι", δηλαδή εκείνοι που έχουν κάνει κάποιο τάμα.

Οι πιστοί βαδίζουν αργά υπό τους ήχους πένθιμων εμβατηρίων που παίζει ένα τμήμα από τις τρεις κυριότερες φιλαρμονικές της Κέρκυρας: η κόκκινη (ή παλαιά), που ιδρύθηκε το 1840, η μπλε (Μάντζαρος), που ιδρύθηκε το 1890, και η πορτοκαλί (Καποδίστριας), που ιδρύθηκε το 1980. Πρέπει εδώ να πούμε ότι οι δύο παλαιότερες έχουν αποκτήσει φανατικούς οπαδούς με το πέρασμα του χρόνου. Όσο για τα ονόματά τους (κόκκινη, μπλε, πορτοκαλί), τα έχουν πάρει από τα αντίστοιχα χρώματα των στολών τους. Στις πομπές των επιταφίων συμμετέχουν σχολεία αλλά και μικρά κορίτσια που κρατούν στα χέρια τους καλαθάκια με λουλούδια.

Στις 9:30 αρχίζει η περιφορά του τελευταίου αλλά πιο επιβλητικού επιταφίου, αυτού της Μητρόπολης. Τον κρατούν στους ώμους τους ναύτες και ακολουθούν όλοι οι ιερείς της πόλης, καθώς και οι τρεις φιλαρμονικές. Η παλαιά παίζει το "Adagio" του Albinoni, η μπλε τη "Marcia Funebre" (πένθιμο εμβατήριο) του Verdi, ενώ η πορτοκαλί την πένθιμη ελεγεία "Suentura" (απώλεια, συμφορά) του Mariani

Το Μ. Σαββάτο στις 11 γίνεται η πρώτη Ανάσταση, με επίκεντρο την παλιά πόλη όπου πέφτουν από τα μπαλκόνια οι "μπότηδες", στάμνες γεμάτες με νερό. Πρόκειται για ένα έθιμο που ανάγεται στην Ενετοκρατία.
Στην Πίνια, στο κέντρο της πόλης γίνεται το έθιμο της μαστέλας. Σε ένα βαρέλι με νερό, στολισμένο με μυρτιές οι περαστικοί ρίχνουν κέρματα και στην πρώτη Ανάσταση 11πμ., όποιος προλάβει βουτάει στο βαρέλι για να πάρει τα κέρματα.
Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, γίνεται η Ανάσταση στην κεντρική πλατεία, με τα βεγγαλικά να προσθέτουν φαντασμαγορικό θέαμα.


• Κυριακή του Πάσχα

- Tην Kυριακή του Πάσχα στις 7 το πρωί, οι εκκλησίες της πόλης που έχουν την εικόνα της Aνάστασης κάνουν περιφορά στους κεντρικούς δρόμους, κάτι που αξίζει να δείτε.
- Στην Kέρκυρα, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Eλλάδα, το σούβλισμα του αρνιού εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια και δεν αποτελεί μέρος της παράδοσης της. Eδώ το μεσημέρι της Λαμπρής τρώνε σούπα αυγολέμονο με 2-3 κρεατικά και αφήνουν το αρνάκι για τη δεύτερη μέρα. Tσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά και κολλάνε τα τσόφλια στις πόρτες ή τα πετάνε στους κήπους, για να ‘ναι ευλογημένη η σοδιά.

πηγή