Η παραδοσιακή κυπριακή σάρκα

Η σάρκα ήταν ένα βασικό στοιχείο της παραδοσιακής κυπριακής γυναικείας φορεσιάς. Η σάρκα ανήκε στην προίκα της νύφης, και όπως και το ρουτζιέτι, τη φορούσε για πρώτη φορά την ημέρα του γάμου της. Όπως και το ρουτζιέτι, ήταν ένα ένδυμα που φορούσαν μόνο οι παντρεμένες γυναίκες, αλλά αντίθετα από αυτό, η σάρκα δεν έχει ημερομηνία λήξης, και οι παντρεμένες γυναίκες εξακολουθούσαν να τη φοράνε καθ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Την φορουσάν τόσο οι αστές όσο και οι χωρικές.

Η σάρκα είναι ένα γυναικείο ένδυμα εμπνευσμένο από την ελληνική αρχαιότητα με μεγάλη κοινωνική έννοια, ένα ένδυμα με βαθιές ρίζες στον κοινωνικό ιστό της παραδοσιακής κυπριακής κοινωνίας.Πολλοί πιστεύουν ότι η σάρκα εισήχθη στην Κύπρο από την Αθήνα, και ότι είναι μια παραλλαγή της ενδυμασίας «τύπου Αμαλίας». Αυτό το συμπέρασμα είναι πολύ εύκολο να γίνει αφού η κυπριακή σάρκα, μαζί με το φουστάνι και το φέσι, μοιάζει πολύ με τη «φορεσιά της Βασιλίσσης Αμαλίας».
Όμως, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή η φορεσιά ήταν η αστική φορεσιά της Πελοποννήσου και υπήρχε πολλά χρόνια πριν την άφιξη της Αμαλίας στην Ελλάδα. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι όλες οι αστικές ελληνικές γυναικείες ενδυμασίες έχουν έναν κοινό παρονομαστή, και αυτός ο κοινός παρονομαστής είναι η Κωνσταντινούπολη.

Ως το μεγαλύτερο αστικό κέντρο του ελληνισμού, η Κωνσταντινούπολη εξήγαγε τον πολιτισμό της σε όλα τα αστικά κέντρα του ελληνικού κόσμου. Έτσι βλέπουμε τους αστούς των διάφορων ελληνικών πόλεων να μιμούνται στο ντύσιμο τους αστούς της μητρόπολης του ελληνισμού. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι τον καιρό της Αμαλίας η Αθήνα ήταν ένα μικρό χωριό σε σύγκριση με την Κωνσταντινούπολη.
Λόγω της γεωγραφικής της τοποθεσίας, η Κύπρος παραδοσιακά επηρεαζόταν πολιτιστικά από την Κωνσταντινούπολη, και γενικά από την Μικρά Ασία και όχι από την Αθήνα. Έτσι, αν εισαγόταν η σάρκα από πουθενά, το πιο πιθανόν θα ήταν ότι θα εισαγόταν από την Μικρά Ασία.
Όμως, η βαθιά ολοκλήρωση της σάρκας μέσα στο κοινωνικό ιστό της κυπριακής κοινωνίας, αλλά και το ίδιο της το όνομα το οποίο προέρχεται από την κυπριακή διάλεκτο (από την αρχαία ελληνική λέξη σαρξ), μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το πιο πιθανόν είναι ότι η ενδυμασία αυτή ήταν γηγενή στην Κύπρο, γιατί αν εισαγόταν από την Αθήνα του 1830 (όπως ευρέως πιστεύεται), δεν θα είχε την ευχέρεια να αφομοιωθεί τόσο βαθιά μέσα στο τοπικό κυπριακό πολιτισμό, μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.

Η σάρκα είναι κοντή γυναικεία ζακέτα με βαθύ άνοιγμα στο στήθος και μακριά μανίκια που συνήθως πλαταίνουν στο κάτω μέρος. Η σάρκα ήταν κατά κανόνα από βελούδο ή τσόχα, σε χρώματα σκούρα, μαύρο, μπλε ή λιλά. Εκτός από το κομψό της κόψιμο, η ομορφιά της σάρκας ήταν η περίτεχνα κεντημένη ή επίρραπτη χρυσή διακόσμηση.

Πολύ σπάνια, συναντά κανείς παρόμοιες κεντημένες μονόχρωμες μεταξωτές σάρκες. Μια από αυτές τις σπάνιες μεταξωτές σάρκες είναι και αυτή που φαίνεται στην πιο πάνω φωτογραφία, που προέρχεται από την Καρπασία.